Choroby tarczycy
Choroby tarczycy uważane są już za choroby cywilizacyjne. Liczba pacjentów z dolegliwościami sugerującymi zaburzoną pracę tego narządu ciągle wzrasta. W życiu, któremu towarzyszą różne obowiązki, nie zwracamy uwagi na zmiany dziejące się w naszym organizmie. A tym bardziej nie kojarzymy ich z możliwością posiadania chorób. Często tłumaczymy sobie, że złe samopoczucie lub osłabienie jest związane z natłokiem obowiązków, posiadaniem małych dzieci, pracą lub innymi rolami w życiu. Często spotykamy osoby zmagające się z chorobą tarczycy. Jest to schorzenie zaliczane do grupy chorób cywilizacyjnych - czyli chorób powszechnie występujących w społeczeństwie, będących wynikiem rozwoju cywilizacji. Zacznijmy od wyjaśnienia, co to jest za gruczoł i jaką funkcję pełni w naszym organizmie.
Tarczyca - czym jest?
Tarczyca składa się z dwóch płatów połączonych małą cieśnią, u niektórych pojawia się nieraz trzeci płat, tzw. piramidowy. Waży od 30 do 60 gramów. Wytwarza takie hormony jak trójjodotyroninę zwaną w skrócie T3, tyroksynę, czyli T4 oraz kalcytoninę. Jest niezbędna w prawidłowym funkcjonowaniu ludzkiego organizmu, odpowiada za wiele funkcji, które mają istotną rolę dla człowieka. Mimo małej wielkości, nieprawidłowa jej praca wpływa na funkcjonowanie całego organizmu.
Przyczyny chorób tarczycy
W internecie znajdziemy szereg niepotwierdzonych informacji na temat przyczyn zachorowań na choroby tarczycy. Część społeczeństwa uważa, że przyczyną powstawania zaburzeń w pracy tarczycy jest nietolerancja pokarmowa. Nie ma jednak badań, które potwierdzają tę teorie. Obecnie dostępne badania mówią, że większe prawdopodobieństwo zachorowania mają osoby obciążone genetycznie. W następnej kolejności bierze się pod uwagę czynniki środowiskowe. Do środowiskowych przyczyn występowania chorób tarczycy zaliczamy:
- palenie papierosów
- częste infekcje wirusowe
- przyjmowanie na stałe niektórych leków np. amiodaron
- niedobór selenu w diecie
- brak odpowiedniej dawki jodu w pożywieniu
Choroby tarczycy
Gruczoł współpracuje z układem przysadkowo - podwzgórzowym. Dlatego choroby tarczycy możemy podzielić na takie, które wynikają z zaburzeń pracy przysadki mózgowej, podwzgórza lub samego gruczołu, który nie działa prawidłowo. W związku z tym objawy mogą się od siebie różnić.
Wyróżniamy różne rodzaje chorób tarczycy.
- niedoczynność
- nadczynność
- zapalenie tarczycy
- rak tarczycy
Warto podkreślić, że istnieją przewlekłe stany zapalne tarczycy, które skutkują niedoczynnością lub przeciwnie -nadczynnością.
Przy prawidłowym działaniu gruczołu do produkcji hormonów i wzrostu stymuluje tarczycę tyreotropina (hormon przysadki mózgowej, TSH). Jego wydzielanie jest hamowane na zasadzie ujemnej pętli sprzężenia zwrotnego przez hormony gruczołu. Dlatego przy nadmiarze hormonów tarczycy TSH maleje, przy niedoborze rośnie.
Niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy jest spowodowana brakiem wytwarzania hormonów przez tarczycę. Choroba pojawia się częściej u kobiet niż u mężczyzn. Występuje w dwóch formach. Jedna jest utajona tzw. subkliniczna i ją jest najciężej zauważyć, ponieważ objawy są znikome i często nawet ich nie zauważamy. Druga to postać kliniczna pełnoobjawowa, w której przebiegu pojawiają się wyraźne przesłanki, że coś dzieje się z naszym organizmem.
Przyczyny niedoczynności
Przyczyn niedoczynności może być wiele. Może to być częściowe uszkodzenie gruczołu, nieprawidłowe działanie przysadki i podwzgórza. Nazywamy to wtedy pierwotną niedoczynnością. Niedoczynność może być spowodowana chorobą autoimmunologiczną - Hashimoto. Najprościej mówiąc, organizm produkuje wtedy przeciwciała, które wyniszczają tarczycę, tworząc przy tym stany zapalne. Uszkodzenie gruczołu podczas leczenia choroby nowotworowej, rak przysadki i podwzgórza, niedobór jodu w środowisku - wszystkie te czynniki mogą skutkować niedoczynnością.
Objawy niedoczynności:
- senność
- zła termoregulacja
- przybieranie na wadze
- chrypa
- problemy z menstruacją
- sucha skóra
- problemy z włosami
- obniżone libido
- zatrzymywanie wody w organizmie
- zła koncentracja
- częste zaparcia
Nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy charakteryzuje się nadmiernym wydzielaniem hormonów. Przykładem pierwotnej nadczynności będzie choroba Gravesa - Basedowa związana z ciągłym stymulowanie gruczołu do produkcji hormonów. Czynnikami, które mogą prowadzić do choroby jest duży stres, ciąża, zaburzenia płciowe, hormony w fazie przekwitania, choroby zakaźne.
Objawy nadczynności tarczycy:
- chudnięcie
- drżenie rąk
- nadmierna potliwość
- kołatania serca
- pobudzenie
- lęki
- bezsenność
- zaburzenia miesiączkowania
- uczucie gorąca
Leczenie chorób tarczycy
W zależności od występowania rodzaju zaburzeń w funkcjonowaniu gruczołu wdraża się odpowiednie leczenie farmakologiczne. Osoby posiadające zaburzenia w wydzielaniu hormonów powinny znaleźć się pod opieką endokrynologa. Leczenie farmakologiczne może być krótkotrwałe lub przewlekłe, wszystko zależy od postawionej diagnozy.
Podczas wizyty u lekarza endokrynologa zostają zlecone badania takie jak TSH, FT4, FT3 oraz przeciwciała anty-TPO i anty-TG. Przeciwciała mają za zadanie określić, czy chorujemy na Hashimoto lub Gravesa-Basedowa. Dodatkowo zlecane jest badanie USG, które określi budowę gruczołu i wykluczy ewentualne zmiany. Jeśli badanie wykryje jakieś nieprawidłowości zlecane jest wykonanie biopsji cienkoigłowej w celu wykluczenia zmian nowotworowych.
Choroby tarczycy często przyczyniają się do powstawania wielu zaburzeń w codziennym funkcjonowaniu. Nieleczona choroba może przyczynić się do wielu nieodwracalnych skutków. Dlatego jeśli jesteś przewlekle zmęczona, odczuwasz znaczne napięcie, masz problemy z koncentracją, a może wypadają Ci nadmiernie włosy - warto wykonać badania kontrolne. Osoby z obciążeniem genetycznym powinny szczególnie kontrolować swój stan zdrowia. Badajmy się więc i zapobiegajmy dalszym konsekwencjom zdrowotnym.
komentarze (0)