Paracetamol
Paracetamol to powszechnie znana substancja, którą stosujemy podczas uśmierzania bólu oraz obniżania gorączki. Substancja ta jest uważana przez Światową Organizację Zdrowia za lek podstawowej opieki zdrowotnej. Na rynku obecnie jest wiele preparatów dostępnych bez recepty na bazie tej substancji
Historia paracetamolu
Paracetamol został po raz pierwszy zsyntetyzowany w 1878 roku na Uniwersytecie w Stanach Zjednoczonych przez chemika Harmona Northropa Morse’a. Paracetamol zastąpił substancję o nazwie aminofenazon. Został dopuszczony do sprzedaży w 1955 roku. W Polsce substancja ta zaczęła być stosowana na masową skalę dopiero w latach 90.
Jak działa paracetamol?
W odróżnieniu od innych leków przeciwgorączkowych paracetamol, wykazuje słabe działanie przeciwzapalne oraz nie wpływa na zaburzenia krzepliwości krwi. Po podaniu osiąga maksymalne stężenie we krwi po upływie 30-60 minut, a efekt przeciwbólowy utrzymuje się od 3 do 6 godzin. Jego działanie opiera się na blokowaniu cyklooksygenazy prostaglandynowej w ośrodkowym układzie nerwowym, hamując syntezę prostaglandyn. Mechanizm ten nie został jeszcze dokładnie wyjaśniony. Paracetamol może być podawany w różnych formach - doustnie, dożylnie oraz doodbytniczo.
Dostępność paracetamolu
Obecnie paracetamol stosowany jest zarówno u dzieci i dorosłych. Jest uważany za lek bezpieczny dla bardzo małych dzieci. Jest dostępny w postaci kapsułek, syropów, tabletek, czopków oraz granulatów do sporządzenia. Wskazaniami do stosowania tego leku są bóle głowy, pleców, brzucha, zębów, bóle pooperacyjne oraz miesiączkowe. Często stosowany jest jako lek obniżający gorączke.
Popularne nazwy handlowe w których występuje paracetamol:
Apap, Acenol, Acetaminophen, Benuron, Paracetamol Hasco, Panadol, Calpol, Efferalgan, Megapar. Paracetamol również występuje w lekach złożonych, zawierających połączenie kilku substancji czynnych. Przed zastosowaniem leku, należy zawsze zwracać uwagę na skład preparatu aby uniknąć przedawkowania. Różne nazwy handlowe mogą przyczynić się do wprowadzenia w błąd pacjenta i doprowadzić do zdublowania dawki. Połączenie różnych substancji z paracetamolem ma za zadanie zwalczania silniejszego bólu. Paracetamol wykazuje poważne interakcje z większością leków przeciwwirusowych. Nie można łączyć go z substancjami takimi jak: izoniazyd, diflunizal, ryfampicyn, barbituranam.
Przeciwwskazania do stosowania paracetamolu
Istnieje grupa pacjentów, u których nie jest wskazane stosowanie paracetamolu. Należą do nich pacjenci z:
- niewydolnością nerek
- przewlekłym zapaleniem wątroby
- marskością wątroby
- osoby nadużywające alkohol nie powinny również przyjmować paracetamolu. Połączenie dużych dawek alkoholu z paracetamolem grozi uszkodzeniem wątroby.
Paracetamol na stany zapalne
Paracetamol jest lekiem działającym przeciwbólowo oraz przeciwgorączkowo, dlatego nie pomoże na stany zapalne. Ze względu na jego działanie nie powoduje objawów ubocznych typowych dla leków niesteroidowych przeciwzapalnych.
Dawkowanie paracetamolu
Światowa Organizacja Zdrowia uważa paracetamol za lek podstawowej opieki zdrowotnej. Jest on bezpieczny w przypadku przyjmowania zalecanej dawki. U dorosłych bezpieczną dawką jest 4 mg na dobę. Większe dawki mogą prowadzić do uszkodzenia wątroby. Jeśli paracetamol jest stosowany w terapii przewlekle, jego zawartość nie powinna przekraczać 2,5 mg na dobę.
Objawy przedawkowania paracetamolu
Ze względu na różne nazwy preparatów zawierających paracetamol, dochodzi do dublowania dawki dobowej. Objawami zatrucia organizmu są: biegunki, nudności, wymioty oraz tkliwość w prawym boku, pod żebrami. W zaawansowanym stadium zatrucia występują objawy sugerujące uszkodzenia wątroby. Podczas poważnego zatrucia organizmu występuje żółtaczka, skaza krwotoczna, a nawet niewydolność wątroby która może prowadzić do śpiączki lub nawet utraty życia.
Co zrobić kiedy przyjęliśmy za dużą dawkę paracetamolu?
Duże spożycie paracetamolu jest groźne dla organizmu, dlatego jeśli doszło do przyjęcia większej dawki niż jest zalecane, należy udać się do szpitala. Podczas pobytu w szpitalu pacjent otrzymuje odtrutkę w postaci N - acetylocysteiny, która ochroni wątrobę przed uszkodzeniami.
Najważniejsze informację o paracetamolu:
- pierwsze objawy przedawkowania występują po około 5 godzinach od spożycia
- paracetamol jest substancją, która obniża gorączke i łagodzi ból
- wiele leków posiada złożony skład, dlatego należy zawsze czytać dokładnie ulotkę
- większe dawki paracetamolu prowadzą do uszkodzenia wątroby
- paracetamol nie wykazuje działania przeciwzapalnego
W Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Nowej Zelandii i Australii paracetamol znajduje się na liście leków najczęściej przedawkowanych. Ze względu na łatwy dostęp do tej substancji i popularność występowania tej substancji w preparatach złożonych należy, zachować szczególną ostrożność podczas jego stosowania.
komentarze (0)