Mięśniaki macicy - przyczyny i leczenie

Mięśniaki macicy to dolegliwość, która może wystąpić w każdym wieku. Zmiany te są łagodnymi guzami, które umiejscawiają się w ścianach narządu rodnego. Nie są to zmiany złośliwe, jednak należy regularnie je kontrolować, aby zapobiec kłopotom zdrowotnym.

Czym są mięśniaki macicy?

Mięśniaki to łagodne guzy, które powstają z tkanki mięśniowej macicy. Istnieje możliwość, że mięśniak zamieni się w guza złośliwego w postaci mięsaka gładkokomórkowego. Jednak 95% zdiagnozowanych mięśniaków jest guzem łagodnym. Szacuje się, że co 5 kobieta po ukończeniu 35. roku życia może posiadać mięśniaka. Ten rodzaj guza diagnozuje się często przypadkiem, podczas badań kontrolnych. Zmiany te w większości przypadków nie wymagają leczenia. Jednak kobiety posiadające dolegliwości takie jak obfite miesiączki, mocne bóle brzucha podczas okresu lub przewlekłe krwawienia, są kwalifikowane do usunięcia zmiany. Istnieje również ryzyko, że wykryty mięśniak w bardzo szybkim tempie rośnie lub uciska na wewnętrzne narządy i taka właśnie sytuacja również kwalifikuje do przeprowadzenia operacji usunięcia guza. 

Jakie są przyczyny powstawania mięśniaków macicy?

Nie istnieją żadne potwierdzone dane dotyczące tego, co tak naprawdę powoduje powstawanie zmian w postaci guza. Uważa się, że wpływ na pojawienie się tych patologii ma podwyższony poziom estrogenu lub nadwrażliwość komórek na estrogeny. Przeprowadzono badania, w których pacjentkom z wysokim poziomem estrogenu podawano progesteron, jednak w wielu przypadkach dochodziło do rozrostu zmian. Dlatego też obecnie uważa się, że mięśniak może powstawać na skutek podwyższonego poziomu progesteronu. Często dochodzi również do powstawania mięśniaków po łyżeczkowaniu macicy. Organizm kobiety w efekcie obronnym podczas urazu w ścianie macicy produkuje nadmiar tkanki mięśniowej macicy, z której powstaje guz. Podobna sytuacja dzieje się podczas skaleczenia, po której powstaje bliznowiec. Lekarze często wskazują również na czynniki genetyczne, bowiem co 3 kobieta zapytana, czy w jej rodzinie występowały takie dolegliwości, odpowiadała że takie przypadki się zdarzały. Za czynniki wywołujące powstawanie mięśniaków uważa się również otyłość i nadwagę. Nadmiar tkanki tłuszczowej powoduje nadprodukcję estrogenów, co najgorsze - nie jest to proces odwracalny. To oznacza, że nawet jeśli pacjent zdaje sobie sprawę, że należy do osób podatnych na powstawanie mięśniaków i postanowi zrzucić zbędne kilogramy, nadprodukcja estrogenu się nie zmniejszy. 

Jakie mamy rodzaje mięśniaków macicy?

Mięśniaki rzadko występują pojedynczo, najczęściej diagnozuje się ich kilka, a nawet kilkanaście. Mają różną wielkość: od 2 do 3 cm, a niekiedy trafiają się nawet takie o wielkości od 11 do 12 cm. Istnieje również schorzenie, które fachowo nazywa się macicą mięśniakowatą. W przypadku występowania tej dolegliwości narząd rodny traci swój naturalny kształt, bo jest wypełniony kilkoma mięśniakami.

Rozróżniamy kilka rodzajów mięśniaków macicy, a podział ten jest zależny od miejsca występowania tych zmian:

• mięśniaki podsurowicówkowe - to takie, które umiejscawiają się na macicy w kierunku błony surowiczej pokrywającej macicę 
• mięśniaki śródścienne - to te obecne na ścianach macicy, które powodują powiększenie narządu rodnego
• mięśniaki podśluzówkowe - mięśniaki, które rosną do środka macicy w kierunku błony śluzowej
• mięśniaki uszypułowane - to takie, które są połączone z trzonem macicy za pomocą pasma tkanki łącznej

Objawy mięśniaka macicy

Objawy mięśniaków możemy podzielić na rodzaje, bo każdy z nich objawia się w podobny, lecz nie jednakowy sposób:

Diagnoza mięśniaków macicy

Diagnoza mięśniaków opiera się na badaniu usg wykonanym przezpochwowo. Lekarz ginekolog jest w stanie zauważyć nawet drobne zmiany, które nie dają objawów.

Leczenie mięśniaków

Małe mięśniaki nie wymagają leczenia. Decyzja o operacji zapada w momencie pojawienia się objawów wyżej wymienionych lub gdy guz znacznie się powiększa. Istnieje możliwość leczenia farmakologicznego lekami przeciwbólowymi, przeciwzapalnymi oraz hormonalnymi. 

Kiedy wykonuje się operację usunięcia mięśniaków?

Mięśniaki usuwa się, jeśli istnieje ryzyko krwotoku lub skręcenia tasiemki przy mięśniakach uszypułowanych. Operację tę wykonuje się w pierwszej fazie cyklu około 14 dnia, a to dlatego, że w tym czasie krwawienie podczas operacji, jak i po jej zakończeniu jest znacznie mniejsze. Obecnie, w zależności od rozmiaru i umiejscowienia zmian wykonuje się operację klasyczną, podczas której przecina się powłoki brzuszne lub w przypadku małych guzów stosuje się laparoskopię. Rekonwalescencja po takim zabiegu jest zależna od organizmu kobiety, zwykle po około miesiącu dochodzi się do siebie. Operacja polega na wyłuskaniu miejsca mięśniaków lub całkowitym usunięciu narządu rodnego. 

Kobieta w ciąży i mięśniaki

Czasem dochodzi do diagnozy mięśniaków podczas ciąży. Jednak nie leczy się ich podczas rozwoju płodu. Usunięcie mięśniaków może nastąpić około pół roku po rozwiązaniu. Obecność guzów nie jest przeciwwskazaniem do porodu naturalnego. 

Mięśniaki macicy są dość częstym schorzeniem, dlatego należy zawsze pamiętać o regularnych badaniach. Wcześnie wykryte zmiany, o niewielkim rozmiarze, mogą zostać usunięte za pomocą laparoskopii. Dlatego tak ważne jest monitorowanie swojego stanu zdrowia.