Hiperprolaktynemia to schorzenie polegające na nadmiernym wydzielaniu prolaktyny. Hormon ten jest produkowany w przednim płacie przysadki mózgowej. Jego poziom jest zależny od pory dnia, wysiłku fizycznego oraz przyjmowanych posiłków. Dlaczego u niektórych występuje podwyższony poziom prolaktyny?
Czym jest hiperprolaktynemia?
Hiperprolaktynemia jest schorzeniem polegającym na nadmiernym wydzielaniu prolaktyny. Hormon ten odpowiada za pobudzenie laktacji podczas ciąży, dodatkowo wpływa na prawidłowe funkcjonowanie jajników i jąder. Jest również odpowiedzialny za działanie hormonów takich jak testosteron i estrogen. Prolaktyna jest obecna zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.
Prawidłowy poziom prolaktyny
- kobiety 23ng/ml
- mężczyźni 15ng/ml
Poziom prolaktyny u kobiet jest zmienny, gdyż jest zależny od fazy cyklu miesięcznego.
Jakie są przyczyny podwyższonej prolaktyny?
Hiperprolaktynemia nie zawsze jest objawem chorobowym. Kobiety w okresie ciąży i mamy karmiące mają znacznie podwyższony poziom prolaktyny. Dodatkowo prolaktyna może być podwyższona na skutek stresu. Jedną z przyczyn podwyższenia prolaktyny mogą być przyjmowane leki. Zaliczamy do nich leki przeciwalergiczne, na nadciśnienie, na schizofrenię, na wrzody lub leki przeciwbólowe. Przyczyną hiperprolaktemi może być również guz przysadki, zwany gruczalkiem. Zmiany te są łagodne i występują rzadko.
Do przyczyn występowania hiperprolaktynemii zaliczamy:
- guza prolaktynowego
- choroby podwzgórza
- przyjmowanie niektórych leków
- niewydolność nerek lub wątroby
- urazy w wyniku których dochodzi do uszkodzenia podwzgórza
- niedoczynność tarczycy
- zaburzenie czynnościowe, czyli wzrost prolaktyny w odpowiedzi na seks, stres, podniecenie, czy sen.
- ciąża i okres karmienia piersią
Objawy wysokiego poziomu prolaktyny
Podwyższona prolaktyna powoduje różne objawy, jednak zarówno u kobiet i mężczyzn w wyniku hiperprolaktynemii dochodzi do niedoczynności narządów płciowych. U kobiet dotyczy to jajników, a u mężczyzn - niedoczynności jąder.
Do objawów hiperprolaktynemii u kobiet zaliczamy:
- problemy z miesiączkowaniem
- niemożność zajścia w ciąże
- brak ochoty na seks
- wycieki mleka z brodawki sutkowej
- hipogonadyzm
- brak nawilżenia pochwy
- osteopenia
- uderzenia gorąca
Do objawów hiperprolaktynemii u mężczyzn zaliczamy:
- problemy z potencją
- obniżone libido
- niepłodność
- przerośnięty sutek
- dysfunkcja jąder
- osteoporoza
- ubogie owłosienie płciowe
- zmniejszona masa mięśniowa
Dodatkowo występowanie makrogruczolaków może objawiać się bólami głowy, zaburzeniami widzenia, niedoczynnością przysadki i niedoczynnością tarczycy i nadnerczy.
Diagnostyka hiperprolaktynemii
Podczas występowania wysokiego poziomu tego hormonu lekarz w pierwszej kolejności sprawdza, czy zaburzenia wydzielania prolaktyny są spowodowane przyjmowaniem innych leków, czy być może przyczyną jest zaburzenie pracy wątroby. Gdy wymienione czynniki zostają wykluczone zostaje zlecony rezonans, który ma na celu wykluczyć występowanie makrogruczolaków powodujących podwyższony poziom prolaktyny. Lekarze u osób z nieznacznie podwyższoną prolaktyną zalecają wykonanie testu polegającego na podaniu metoklopramidu i ponownym określeniu stężenia prolaktyny.
Leczenie hiperprolaktynemii
Leczenie tego rodzaju zaburzenia opiera się głównie na stosowaniu farmaceutyków. Wykonuje się również operacje, w sytuacjach kiedy makrogruczolak jest oporny na leczenie. Lekami, które normalizują poziom prolaktyny i wpływają na poprawę funkcjonowania jąder i jajników są leki dopaminergiczne. Należą do nich: kabergolina, bromokryptyna i chinagolid.
Czy hiperprolaktemia jest chorobą uleczalną?
Hiperprolaktemia nie jest chorobą do końca znaną, mamy tutaj głównie na myśli hiperprolaktynemię czynnościową. Oznacza to, że przyjmowanie leków wpływa na obniżenie poziomu prolaktyny, jednak nie zapobiega nawrotom tej choroby. Farmaceutyki mogą również wpłynąć na zmniejszenie guza, jednak nie we wszystkich przypadkach. Dlatego hiperprolaktynemia jest chorobą trudną w leczeniu, lecz w większości przypadków udaje się ustabilizować poziom prolaktyny.
Czy chorując na hiperprolaktynemię istnieje szansa na zajście w ciążę?
Podwyższony poziom prolaktyny utrudnia zajście w ciążę, jednak przyjmowanie leków obniżających poziom tego hormonu przyczynia się do zwiększenia szans na poczęcie dziecka. W przypadku występowania hiperprolaktynemii zaleca się w pierwszej kolejności znalezienie przyczyny, która wywołuje podwyższony poziom tego hormonu, a następnie ustabilizowanie parametrów. Jeśli poziom będzie uregulowany, nie ma przeciwwskazań do zajścia w ciążę.
Hiperprolaktynemia jest chorobą, która prawidłowo leczona nie powoduje większych ograniczeń. Należy jednak pamiętać, że tylko dobrze dobrana dawka leków oraz stosowanie się do zaleceń przyczyni się do zniwelowania objawów oraz ograniczenie nawrotów choroby. Nadmiar prolaktyny jest coraz częściej diagnozowanym zjawiskiem, należy jednak wiedzieć, że obecne leczenie farmakologiczne przynosi pozytywne rezultaty.
komentarze (0)