Rany w naszym życiu pojawiają się często, ale czy wiesz, że poprawne opatrzenie rany może zapobiec powstawaniu blizny? Prawidłowo opatrzona rana chroni przed gromadzeniem się bakterii, które negatywnie wpływają na czas zasklepiania się rany i gojenia się przerwanego naskórka.
Rodzaje ran
Za ranę uważamy przerwanie ciągłości skóry, które zwykle powstaje na skutek urazu mechanicznego, ale też termicznego (oparzenia i odmrożenia) oraz chemicznego (pod wpływem żrących substancji). Rany ostre dzielimy na:
- Cięte i kłute - wywołane na skutek zranienia ostrym przedmiotem
- Kąsane - powstałe podczas ukąszenia
- Tłuczone - efekt działania przedmiotów tępych
- Płatowa, darta - oderwany płat skóry, uderzenie tępym przedmiotem z dużą siłą
- Rana postrzałowa - dzielimy na wlotową i wylotową
Są też rany przewlekłe, do których zaliczamy owrzodzenia, odleżyny i zespół stopy cukrzycowej.
Jak postępować w przypadku skaleczenia lub rany?
Niezależnie od tego, w wyniku czego powstała rana, istnieje ryzyko zakażenia rany, infekcji ogólnej lub krwotoku. Nawet z pozoru niegroźna rana wymaga pierwszej pomocy. Jak postępować w przypadku jej występowania? Przede wszystkim należy przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa. Jeśli rana nie jest głęboka, można opatrzyć ją w domowych warunkach. Warto pamiętać, że w przypadku głębokiego urazu może dojść do uszkodzenia mięśni, ścięgien i naczyń krwionośnych, co może się przyczynić do infekcji wewnętrznej i utraty sprawności.
Pierwsza pomoc:
- zabezpiecz poszkodowanego i zapewnij sobie i jemu bezpieczeństwo
- jeśli w ciele poszkodowanego tkwi przedmiot, nie wyciągaj go, gdyż pełni on funkcję tymczasowego tamowania krwotoku.
- otarć i skaleczeń nie należy przemywać za pomocą wacików czy gazy, mogą one być źródłem zakażeń.
- ważnym czynnikiem jest określenie rodzaju rany i decyzja o ewentualnym wezwaniu pomocy
- w przypadku niewielkiej rany lub skaleczenia wystarczy je przepłukać wodą. Jeśli rana jest większa, należy użyć środka dezynfekującego, a przedtem usunąć wszystkie widoczne zanieczyszczenia.
- na większość drobnych ran nie jest potrzebny plaster lub opatrunek. Rana z dostępem powietrza szybciej się goi.
- jeśli rana jest duża, należy zabezpieczyć ją opatrunkiem bez sztucznych tworzyw
- w przypadku krwawienia należy użyć dodatkowego materiału opatrunkowego, który pochłonie krew i pomoże ją zatamować. Można również skorzystać z opaski uciskowej w przypadku intensywnego krwawienia.
Co dzieje się po przecięciu warstwy naskórka?
W pierwszym etapie gojenia się rany dochodzi do obkurczania się naczyń krwionośnych. W miejscu urazu gromadzą się płytki krwi, które ograniczają krwawienie, a następnie powstaje skrzep. W następnym etapie dochodzi do stanu zapalnego w miejscu urazu, podczas którego komórki odpornościowe oczyszczają ranę. Dopiero wtedy następuje odtwarzanie uszkodzonej tkanki. Rany czyste i cięte goją się szybko (1-4 dni). Rozleglejsze rany goją się przez ziarninowanie, tzn. najpierw na dnie rany powstaje ziarnina, na którą stopniowo narastają warstwy skóry i naskórek. Takie gojenie może trwać ok.40 dni.
Jak dobrać opatrunek do rany?
W aptekach dostępny jest szereg materiałów opatrunkowych. Mało kto wie, że w medycynie stosuje się wiele różnych opatrunków i mają one różne zastosowania.
Opatrunek tradycyjny
Do opatrunków tradycyjnych zaliczamy kompresy i gazy. Jest to rodzaj opatrunku, który lepiej stosować na małe rany jako krótkotrwałe zabezpieczenie przed zabrudzeniami. Ten rodzaj opatrunku charakteryzuje się niską wchłanialnością, a jego struktura może podrażniać nowo powstający naskórek.
Opatrunek hydrożelowy
Opatrunki hydrożelowe sprawdzą się w sytuacji, kiedy rana wymaga utrzymania wilgoci, np. po oparzeniu - będą idealne w połączeniu z opatrunkami posiadającymi jony srebra. Takie połączenie przyspieszy gojenie rany i ograniczy rozwój bakterii.
Opatrunki żelowe na rany
Jest to rodzaj opatrunków stosowany pomocniczo w oczyszczaniu rany, nadaję się podczas rany o małym wysięku lub jako materiał pomocniczy do usunięcia martwych tkanek.
Opatrunki hydrokoloidowe
Opatrunki hydrokoloidowe to rodzaj materiału odpowiedni do stosowania na rany, które nie posiadają wysięku. Zawierają żel, który przyczynia się do szybszego gojenia się ran. Ten rodzaj opatrunku stosuje się na rany powierzchowne.
Opatrunki hydrowłókniste
Opatrunki hydrowłókniste to rodzaj opatrunku o wysokiej wchłanialności. Odpowiednie do stosowania podczas ran z dużym wysiękiem, takich jak rana z przetoką, odleżyny czy stopa cukrzycowa. Nie są zalecane do ran suchych, które posiadają martwe tkanki. Opatrunki tego rodzaju tworzą na ranie żel hydrofilowy, który łączy się z bakteriami
Opatrunki alginianowe
Opatrunki alginianowe stosuje się na rany krwawiące. Materiał, z którego są wykonane posiada zdolność do hamowania krwotoków oraz szybko wchłania płyny.
Opatrunki ze srebrem
Opatrunki ze srebrem są stosowane podczas ran, które ciężko się goją. Posiadają właściwości przeciwbakteryjne i są zalecane do stosowania na rany zakażone.
Opatrunki siatkowe
Opatrunki siatkowe stosuje się głównie na rany powstałe w wyniku oparzeń, zaleca się stosowanie tych materiałów tylko w przypadku ran czystych, czyli bez objawów infekcji.
Opatrunki piankowe
Opatrunki piankowe są przeznaczone na rany o małym i średnim wysięku. Zalecane są do stosowania w miejscach ciężko dostępnych, takich jak miejsce zginania kończyny.
Opatrunki można łączyć ze sobą, wszystko zależy od rodzaju rany i przebiegu jej leczenia.W przypadku zaburzenia gojenia stosowane są dodatkowo środki przeciwzapalne. Antybiotyki stosujemy w przypadku silnego zanieczyszczenia rany, powikłań lub stanu martwicy tkanek.
komentarze (2)