Czerniak jest nowotworem skóry, który atakuje około 2400 osób rocznie. Jest jednym z nowotworów, który ma największą dynamikę wzrostu liczby zachorowań. Czerniak jest nowotworem, który wywodzi się z melanocytów - komórek pigmentowych wytwarzających barwnik melaninę.
Czym jest czerniak?
Czerniak jest nowotworem złośliwym, który cechuje się wysokim stopniem złośliwości. W większości przypadków daje przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych, ale zdarza się też, że przerzuty pojawiają się w mózgu i płucach. Ten rodzaj nowotworu u kobiet najczęściej występuje na kończynach dolnych i górnych, u mężczyzn zaś umiejscawia się najczęściej na tułowiu. Czerniak powstaje głównie na skórze, jednak możliwe jest również pojawienie się go na błonach śluzowych przewodu pokarmowego lub gałki ocznej. Czerniak stanowi 2% zdiagnozowanych nowotworów złośliwych w Polsce. Znajduje się na 10. miejscu pod względem umieralności spowodowanej nowotworem.
Objawy czerniaka
Czerniak objawia się zmianami, które posiadają charakterystyczne cechy. Możliwe jest powstawanie zmian złośliwych na już istniejących znamionach barwnikowych, ale również powstawanie czerniaka na skórze, która nie posiada zmian. Dlatego niezmiernie ważne jest kontrolowanie wszelkiego rodzaju pieprzyków oraz zmian barwnikowych. Jeśli zauważymy jakąkolwiek zmianę, która swędzi, powiększa się oraz zmienia swoją strukturę lub kolor, powinniśmy udać się do lekarza.
Zmiany w znamionach, które mogą sugerować nowotwór są określane skrótem ABCD, który oznacza:
- A - zmiana kształtu z okrągłego na niesymetryczny
- B - nierówne krawędzie znamienia
- C - zmiana koloru lub wielokolorowość
- D - zmiany powyżej 6 mm
Czynniki ryzyka występowania czerniaka
Istnieje grupa pacjentów, która jest bardziej narażona na powstawanie czerniaka. Osoby z jasną karnacją, rudymi włosami i niebieskimi tęczówkami są bardziej narażone na powstawanie oparzeń słonecznych, a to właśnie one mogą doprowadzić do powstawania tego nowotworu. Do czynników występowania czerniaka zaliczamy również predyspozycje genetyczne. Uważa się, że osoby, których rodzice chorowali na nowotwór skóry, są bardziej podatni na występowanie tego nowotworu u siebie lub u swoich dzieci.
Diagnostyka czerniaka
Wszelkiego rodzaju zmiany, które budzą niepokój onkologiczny powinny być usunięte w całości. Nie zaleca się wykonywania biopsji cienkoigłowej lub częściowego wycinania zmian. Każda wycięta zmiana powinna zostać poddana badaniu histopatologicznemu, dzięki któremu będziemy mieli pewność, jaki charakter miało nasze znamię. Jeśli zmiana skórna posiadała komórki nowotworowe, powinniśmy zostać skierowani na badanie USG węzłów chłonnych, które wykluczy przerzuty czerniaka.
Leczenie czerniaka
Istnieje kilka metod leczenia nowotworu złośliwego skóry. Podstawą jest wycięcie znamion, które budzą niepokój onkologiczny. Obecnie medycyna jest na tyle rozwinięta, że posiada rozwiązania, które znacznie poprawiają komfort życia pacjenta oraz przedłużają życie. Terapia jest zależna od stanu klinicznego pacjenta. Podczas leczenie czerniaka można zastosować następującą terapie:
Radioterapia - terapia ta może być stosowana w następujących przypadkach:
- jeśli chory nie kwalifikuje się do zabiegu operacyjnego
- chory nie wyraża zgody na zabieg operacyjny
- w przypadku częściowej operacji jako terapia wspomagająca
- paliatywnie w przypadku przerzutów do kości
- w przypadku czerniaka gałki ocznej jako terapia wspomagająca
Chemioterapia - jest stosowana jako terapia uzupełniająca zabieg operacyjny. Leczenie te ma również złagodzić objawy choroby. Chemioterapię stosuje się również w:
- nieoperacyjnych zmianach na skórze lub w leczeniu powierzchownych węzłów chłonnych o ograniczonej wielkości guza
- podczas występowania pojedynczych, rozsianych zmian w płucach
- w celu poprawienia komfortu pacjenta
Izolowana kończynowa chemioterapia perfuzyjna - kończyna zostaje podgrzewana do temperatury 41-42 st.C i podawane są pacjentowi leki antynowotworowe. Ogrzewanie kończyny działa synergistycznie wraz z lekami, czyli leki działają skuteczniej.
Rokowania w czerniaku
Rokowania w czerniaku złośliwym są zależne od głębokości naciekania oraz stopnia klinicznego pacjenta. Wcześnie wykryte zmiany w większości przypadków po usunięciu zmiany i odpowiednim wdrożeniu leczenia nie powodują przerzutów.
Każda zmiana budząca niepokój powinna być skonsultowana z lekarzem dermatologiem. Wczesne wykrycie zmian umożliwia szybkie wdrożenie leczenia i zwiększa szansę na wyzdrowienie. Pamiętajmy również o niekorzystnym wpływie słońca i korzystajmy z niego z umiarem.
komentarze (1)