Przyczyny powstawania tłuszczaków

Tłuszczak jest guzem niezłośliwym, który pojawia się pojedynczo lub w skupiskach. Zmiany, jakimi są tłuszczaki, nie powodują żadnych dolegliwości bólowych. Skóra wokół zmiany jest nie zmieniona, a sam guz jest bardzo spoisty. Jak leczy się tłuszczaka i czy powoduje on konsekwencje zdrowotne? Czy w przypadku dużych tłuszczaków jest konieczna operacja?

Tłuszczak

Tłuszczak to guz o łagodnych cechach, zbudowany z tkanki tłuszczowej, umiejscowiony w tkance podskórnej. Zmiana ta jest miękka i w większości przypadków nie powoduje dolegliwości bólowych. Miejscami, gdzie najczęściej pojawiają się zmiany, są górne partie pleców, barki, ramiona, pośladki i górne części ud. Tłuszczak może pojawić się w różnym wieku, jednak pacjenci, którzy zgłaszają się z tego powodu do lekarza, mają od 40 do 60 lat. Mężczyźni to grupa pacjentów o zwiększonym prawdopodobieństwie występowania tłuszczaka. Zmiana w większości przypadków występuje pojedynczo, jednak zdarzają się pacjenci, którzy posiadają wiele zmian. Tłuszczak nie ma tendencji to przekształcania się w zmiany nowotworowe.

Rodzaje tłuszczaków

Istnieje podział tłuszczaków ze względu na ich budowę. Wyróżniamy następujące typy:

• angiolipoma- badanie mikroskopijne tej zmiany pokazuje liczne naczynia krwionośne, zmiana otoczona jest tkanką łącznotkankową. Ten rodzaj zmiany nie posiada dużej tendencji do przekształcania się w zmiany złośliwe
• zimowiak- zmiana rzadko występująca, głównie u małych dzieci. Powstaje prawdopodobnie z pozostałości brązowego tłuszczu płodowego. Jest zmianą niezłośliwą.
• lipoma- wyraźnie odgraniczona pojedyncza zmiana zbudowana głównie z tkanki tłuszczowej. Jest słabo unaczyniona i nie ma tendencji do przekształcenia się w zmianę złośliwą.
• lipoblastoma- występuje głównie u małych dzieci i niemowląt. Podczas jego obecności zaleca się zmianę zróżnicować z nowotworami złośliwymi.
• myolipoma- zmiana dokładnie odgraniczona, nieposiadająca cech zezłośliwienia. Zmiana jest otoczona torebką łącznotkankową.
• myelolipoma- zmiana, w której znajdziemy nie tylko dojrzałe komórki tkanki łącznej, ale również komórki szpikowe. Nie posiada skłonności do zezłośliwienia.
• tłuszczak z komórek wrzecionowatych- zmiana posiadająca znikome naczynia krwionośne oraz liczne adipocyty, nie posiada cech zezłośliwienia, jednak zaleca się zróżnicowanie z nowotworami złośliwymi.

Przyczyny występowania tłuszczaka

Nie jest do końca znana przyczyna powstawania tłuszczaków. Uważa się, że na rozwój zmiany mają wpływ uwarunkowania genetyczne. Dodatkowo zauważono korelację między urazem a tworzeniem się zmian. Najnowsze badania wykazują zależność między występowaniem tłuszczaka, a chorobami takimi jak: otyłość, nietolerancja glukozy, cukrzyca. Podsumowując, na rozwój tłuszczaka może mieć wpływ:

• uraz- badania dowodzą, że część pacjentów doznała urazu w miejscu, w którym w przyszłości pojawił się tłuszczak
• cukrzyca- może być powiązana z innymi chorobami, które są połączone z tłuszczakami. Jedną z nich może być Madelunga.
• wysoki poziom cholesterolu- tłuszczaki znacznie częściej pojawiają się u osób ze zwiększonym poziomem cholesterolu. Związane jest to z wysoką obecnością lipidów we krwi.
• Otyłość- jest czynnikiem zwiększającym występowanie tłuszczaka
• mnoga dziedziczna tłuszczakowatość- tendencja przekazywana genetycznie. Zmiany te pojawiają się w okolicach brzucha, ramion i ud. Występują mnogo.
• Zespół Gardnera- choroba polegająca na tendencji do powstawania polipów, tłuszczaków i guzów.
• choroba Madelunga -to rzadka choroba charakteryzująca się powstawaniem narośli w górnej części ciała.
• Choroba Dercuma- powoduje występowanie tłuszczaków lub fałd tkanki tłuszczowej wywierających nacisk na nerwy. Choroba ta głównie występuje u osób otyłych.

Objawy tłuszczaka, gdzie występują tłuszczaki?

Tłuszczaki nie powodują dolegliwości bólowych, w dotyku są miękkie i posiadają chwilowe cechy odkształcania. Skóra wokół zmiany nie jest zaczerwieniona i nie posiada cech zapalnych. Tłuszczaki posiadają tendencję do rozrastania się. Czasami mogą osiągnąć nawet do kilkunastu centymetrów oraz mieć wagę w granicach kilku kilogramów. Pacjenci z dużymi zmianami skarżą się na ucisk sąsiadujących tkanek. Umiejscowione blisko narządów wewnętrznych mogą powodować następujące objawy:

• zaburzenia pracy nerek
• nadciśnienie
• niedokrwistość
• żółtaczkę
• obrzęk
• problemy z oddychaniem

U pacjentów z małą zmianą nie występują dolegliwości wymienione powyżej. Istnieje jednak możliwość powstawania tłuszczaków na narządach wewnętrznych. Istnieją przypadki pacjentów, którzy mieli tłuszczaki przewodu pokarmowego Taki stan rzeczy może powodować zaburzenia pracy narządów oraz całego organizmu. Tłuszczaki przewodu pokarmowego mogą prowadzić do powstawania problemów z przyjmowaniem pokarmów lub wypróżnianiem przewodu pokarmowego. Guz tłuszczowy może zapchać jelita i spowodować niedrożność. W przypadku tłuszczaków na narządach wewnętrznych zaleca się szybką interwencję chirurgiczną. Należy pamiętać, że tłuszczak ma tendencję do rozrostu, dlatego należy zgłosić się do lekarza, kiedy zauważymy u siebie niepokojące objawy w celu rozpoznania zmiany chorobowej.

Tłuszczak, kiedy udać się do lekarza?

Każda zmiana powinna być zdiagnozowana przez lekarza. Na podstawie badania fizykalnego, lekarz wstępnie może postawić diagnozę. Następnie lekarz kieruje chorego na badanie USG, na podstawie którego może postawić 100% diagnozę. Jeśli zmiana jest podejrzana, lekarz zaleca pobranie materiału i wykonanie badania histopatologicznego w celu wykluczenia nowotworu złośliwego. Większość zmian jest nowotworami łagodnymi, wycięcie tłuszczaka jest zabiegiem szybkim i praktycznie bezbolesnym.

Leczenie tłuszczaka

Leczenie tłuszczaka opiera się na wycinaniu zmian. Jednak taką decyzję podejmuje się w przypadkach, kiedy zmiana jest defektem kosmetycznym. Pozostałe zmiany się obserwuje. Wskazaniem do usunięcia zmiany jest ucisk na sąsiadujące tkanki czy zaburzenie działania narządów wewnętrznych. Tłuszczak jest zmianą, która rozwija się dość powoli. W przypadku występowania drobnych pojedynczych zmian można spróbować usunąć je w warunkach domowych. Należy jednak pamiętać o przestrzeganiu zasad higieny. Nie istnieją leki, które mogłyby wyleczyć zmiany. Pomocny może okazać się olejek z drzewa herbacianego, olejek rycynowy lub żel z aloesu. Smarowanie pomaga jedynie zmniejszyć zmianę. W niektórych przypadkach stosuje się glikokortykosteroidy, których wstrzyknięcie powoduje wyniszczenie komórek tkanki tłuszczowej, hamowanie wzrostu, a ostatecznie ich rozpuszczenie. Metoda ta jest skuteczna, jednak wymaga wielu powtórzeń.

Metody usuwania tłuszczaka, jak się leczy tłuszczaki?

To jaką metodę usunięcia tłuszczaka wybierze lekarz, zależy od wielkości tłuszczaka i miejsca jego występowania.

• Chirurgiczne usuwanie zmiany- polega na całkowitym usunięciu zmiany, zabieg ten wykonuje się w warunkach laboratoryjnych. Najczęściej lekarz decyduje o całkowitym usunięciu zmiany w przypadkach, kiedy tłuszczak występuje na piersi lub głowie. W zależności od rozmiaru i lokalizacji zabieg ten wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym.
• Metoda liposukcji- istnieje metoda usuwania tłuszczaka za pomocą wprowadzonej sondy, która skutecznie odsysa zawartość tłuszczaka, następnie za pomocą kleszczy usuwa się torebkę łącznotkankową. Tę metodę stosuje się głównie u osób z dużą liczbą tłuszczaków.

Czy da się zapobiegać tłuszczakom?

Tłuszczaki to zmiany pojawiające się u osób z uwarunkowaniami genetycznymi lub w przebiegu innych chorób. Nie posiadamy obecnie metod zapobiegania tłuszczakom. Jedyne co można zrobić, to unikać mikrourazów, które mogą rozpocząć proces tworzenia się tłuszczaków.

Tłuszczak to zmiana, która nie powoduje dolegliwości bólowych. Jest to bardziej problem estetyczny. Należy jednak pamiętać, że każda zmiana na naszym ciele powinna być skonsultowana z lekarzem. Jeśli lekarz stwierdzi, że zmiana jest niegroźna i należy ją tylko obserwować, to nie należy z nią nic robić. Jeśli w związku z występowaniem tłuszczaka dochodzi do ucisku sąsiadujących struktur, należy wraz z lekarzem podjąć decyzję o dalszym leczeniu.