Nietrzymanie moczu - przyczyny i leczenie

Nietrzymanie moczu to dolegliwość, która często przysparza wstydu. Niekontrolowane oddawanie moczu podczas kichania lub wysiłku przyczynia się do powstawania lęków. Dolegliwość ta jest często obecna u kobiet. Szacuje się, że co ósma kobieta ma problem z nietrzymaniem moczu. Problem jest schorzeniem przewlekłym, lecz współczesna medycyna umożliwia normalne funkcjonowanie. Jakie są przyczyny tej dolegliwości? 

Czym jest nietrzymanie moczu?

Nietrzymanie moczu to dolegliwość, która charakteryzuje się mimowolnym oddawaniem moczu podczas nawet małego wysiłku. Kichanie, śmiech czy podnoszenie ciężarów to jedne z najczęstszych sytuacji, w których dochodzi do niekontrolowanego popuszczania moczu. Dolegliwość ta pojawia się u kobiet i mężczyzn, panie zaś są bardziej narażone na występowanie tego problemu. 

Budowa pęcherza

Warto przyjrzeć się budowie naszego ciała i zrozumieć, dlaczego dochodzi do nietrzymania moczu zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Pęcherz przypomina swoim wyglądem worek do którego spływa mocz wytwarzany przez nerki. Ściany pęcherza są zbudowane z mięśni, mięśnie występują również w okolicy cewki moczowej i dna miednicy. Za ich pomocą zbierający się mocz jest utrzymywany w pęcherzu do momentu, kiedy zostanie wypełniony do końca. Wtedy nasz mózg otrzymuje informację o potrzebie jego opróżnienia. W momencie korzystania z toalety mięśnie rozluźniają się i umożliwiają swobodne opróżnienie pęcherza. Jeśli u pacjenta mięśnie nie działają prawidłowo, pojawia się problem nietrzymania moczu. 

Kogo dotyczy problem nietrzymania moczu?

Nietrzymanie moczu kojarzy się zazwyczaj z uciążliwościami podeszłego wieku. Jednakże problem może pojawić się również u osób w wieku 30-40 lat. Szacuje się, że na nietrzymanie moczu zapada około 12 % kobiet powyżej 30. roku życia. Problem często jest na tyle wstydliwy, że chorzy w początkowym stadium nie zgłaszają się do lekarza. Dlatego uważa się, że problem ten występuje w znacznie większym stopniu niż statystyki pokazują. 

Typy nietrzymania moczu

Nietrzymanie moczu dzielimy na różne typy:

Nietrzymanie moczu na skutek wysiłku - ten typ nietrzymania moczu jest jednym z najczęściej występujących wśród mężczyzn. Kobiety są również narażone na występowanie nietrzymania moczu na skutek wysiłku, ale dotyka je ono znacznie rzadziej. Popuszczenie moczu następuje podczas wysiłku fizycznego bądź kichania lub śmiechu. Przyczyną powstawania tego typu schorzenia są słabe mięśnie dna miednicy. 

Nietrzymanie moczu naglące - ten typ nietrzymania moczu charakteryzuje się nagłą potrzebą oddania moczu, na skutek której dochodzi do popuszczenia moczu w sytuacji zmiany położenia ciała, orgazmu lub podczas słyszenia dźwięku płynącej wody. Przyczyną jest zbyt szybkie kurczenie się mięśni przed otrzymaniem sygnału z mózgu. Taka sytuacja dzieje się również w przypadku infekcji układu moczowego lub u osób z stwardnieniem rozsianym. 

Nietrzymanie moczu mieszane - o tym typie mówimy w sytuacji, kiedy nietrzymanie moczu występuje na skutek wysiłku oraz potrzeba oddawania moczu pojawia się nagle. 

Nietrzymanie moczu z przepełnienia - istnieje również nietrzymanie moczu, do którego dochodzi na skutek przepełnienia. Mocz nie zostaje do końca wydalony, a zalegające resztki stopniowo prowadzą do przepełnienia. Ten typ nietrzymania moczu pojawia się najczęściej podczas przerostu gruczołu krokowego, przepukliny dyskowej, zwężenia kręgosłupa lub cukrzycowej neuropatii czuciowej. 

Kropelkowe nietrzymanie moczu - ten typ nietrzymania moczu objawia się ponowną potrzebą oddawania moczu tuż po wizycie w łazience. W tym przypadku mocz zalega w cewce moczowej i powoduje uczucie ponownego parcia. Ten rodzaj dotyczy częściej kobiet, a przyczyną są wady anatomiczne. 

Nietrzymanie moczu na tle neurologicznym - nietrzymanie moczu na tle neurologicznym powstaje na skutek urazu lub choroby, która zaburza komunikację między mózgiem a mięśniami pęcherza. Często powstaje jako powikłanie po udarze albo w następstwie choroby Parkinsona. 

Funkcjonalne nietrzymanie moczu - tak określa się nietrzymanie moczu wynikające z problemów z poruszaniem się lub barierami środowiskowymi. 

Wysiłkowe nietrzymanie moczu - stopnie

Nietrzymanie moczu na skutek wysiłku lub podczas kichania lub śmiechu dzielimy na stopnie z uwzględnieniem zaawansowania choroby, biorąc pod uwagę nasilenie objawów. 

Przyczyny inkontynencji - nietrzymania moczu

Poza wyżej wymienionymi przyczynami występowania różnych typów nietrzymania moczu, istnieją również inne przyczyny inkontynencji, a są nimi przede wszystkim infekcje układu moczowego. Do głównych objawów zakażenia bakteryjnego pęcherza należą:

• szczypanie w cewce moczowej
• parcie na pęcherz
• gorączka
  
• bóle w podbrzuszu

Przyczyną występowania nietrzymania moczu mogą być również zmiany hormonalne. Menopauza jest jedną z przyczyn występowania takich problemów. Podczas przekwitania u pań obniża się elastyczność mięśni dna miednicy, co skutkuje nietrzymaniem moczu. Przyczyną może być również ciąża. Podczas ciąży dochodzi również do wahania poziomu hormonów, na skutek czego dochodzi do obniżenia napięcia mięśni dna miednicy. Mięśnie te często ulegają uszkodzeniu podczas porodu. Kobiety często bagatelizują problem, uważając stan nietrzymania moczu za normalny objaw wynikający z ciąży i porodu. Do przyczyn nietrzymania moczu zaliczamy również pracę fizyczną, nadużywanie środków moczopędnych, otyłość oraz częste zaparcia.

Diagnostyka nietrzymania moczu. 

W pierwszej kolejności pacjent zostaje skierowany na badanie moczu w celu wykluczenia infekcji układu moczowego. Następnie, jeśli zostanie wykluczona infekcja, pacjent jest kierowany na badania USG, badania urologiczne, badania ginekologiczne i cystouretroskopię lub badanie urodynamiczne, które określa ciśnienie wewnątrz pęcherza.

Leczenie nietrzymania moczu

Leczenie jest zależne od zaawansowania choroby. Dostępne są metody farmakologiczne lub operacyjne. Dodatkowo osoby mające problem we wczesnym stadium powinny ćwiczyć mięśnie Kegla, które odpowiadają za wstrzymywanie chęci oddawania moczu. W przypadku większych problemów stosuje się leki wzmacniające mięśnie pęcherza lub wkładki podtrzymujące. Stosowanie takiej wkładki dopochwowo wspomaga utrzymywanie moczu. Obecnie coraz bardziej popularną metodą jest leczenie dolegliwości nietrzymania moczu za pomocą urządzenia do elektrostymulacji. Pacjent siada na specjalistycznym krześle, które wysyła do dna miednicy impulsy, które pobudzają pracę mięśni. W przypadkach zaawansowanych stosuje się również wszczepianie wewnątrz pochwy specjalnych taśm, które poprawiają kąt cewkowo moczowy. Metoda ta jest skuteczna i nie wymaga przecinania powłok brzusznych. 

Nawet jeśli problem nietrzymania moczu nie pojawia się u Ciebie, warto wdrożyć ćwiczenia mięśni Kegla, które zapobiegają problemom w przyszłości. Wzmocnienie tych partii mięśni wpływa nie tylko na trzymanie moczu, ale również zwiększa odczuwalność przyjemności podczas stosunku płciowego.