Kleszcz to niewielki pajęczak, który może przenosić groźne dla człowieka choroby. Dlatego powinniśmy postawić na działania profilaktyczne, które uchronią nas przed ryzykiem wystąpienia powikłań związanych z ukąszeniem kleszcza.
Czym jest kleszcz?
Kleszcz zaliczany jest do rodziny pajęczaków. Dorosły osobnik posiada osiem odnóży i bardzo dobrze rozwinięty aparat żądlący. To właśnie dzięki niemu kleszcze są w stanie przeżyć. Kleszcze żywią się krwią ofiary, a ich żądło przypomina nożyce, które z łatwością przecinają powłokę skórną żywiciela. Na żądle umiejscowione są kolce, które służą do utrzymywania się na ciele ofiary. To dlatego właśnie jest tak trudno pozbyć się tego pasożyta. Na świecie istnieje około 900 jego gatunków. W Europie występuje około 80 odmian. W Polsce zaś ostatnie badania dowodzą istnienia 19 odmian, które zamieszkują lasy, łąki i polany. Wśród gatunków obecnych w naszym kraju rozpoznaje się osobniki o twardym pancerzu oraz kleszcze miękkie, które posiadają skóropodobną powłokę. Kleszcze w ślinie zawierają substancje znieczulające, dlatego człowiek nie czuje momentu użądlenia.
Występowanie kleszczy
Kleszcze możemy spotkać na łąkach, lasach i polanach. Ich zdolność adaptowania się w środowisku sprawia, że niskie temperatury nie są dla nich groźne. Kiedyś można było je spotkać tylko w lasach liściastych, panowało również przekonanie, że pasożyty te spadają z drzew. Nie jest to prawdą - kleszcze potrafią wspinać się na wysokość około 150 cm i tam czyhać na swoją ofiarę. Najczęściej kleszcze bytują na niskich partiach liści i gałęzi, idąc strącamy je i w taki sposób przenosimy dalej.
Kiedy kleszcze są najbardziej aktywne?
Największa aktywność kleszczy zaczyna się w momencie, kiedy temperatura gleby przekracza około 6 st. C. Dlatego w Polsce najbardziej aktywne są na przełomie marca i kwietnia. Maksymalna aktywność jest na przełomie maja i czerwca, a następna na przełomie września i października. W listopadzie, jeśli warunki atmosferyczne są korzystne, kleszcze nadal są aktywne. Kleszcz ginie tylko w temperaturze poniżej - 7 st. C.
Jak wygląda użądlenie kleszcza?
Kleszcz wybiera miejsca, w których skóra jest znacznie cieńsza. Zazwyczaj jest to miejsce pod kolanem, za uchem, na karku, pod biustem, w okolicy genitaliów lub w pachwinach. Kleszcz nie wbija się od razu, często migruje po naszym ciele w celu znalezienia odpowiedniego miejsca. Dlatego jeśli wracamy ze spaceru po lesie należy szybko wziąć kąpiel, wtedy istnieje szansa, że spłuczemy pajęczaka przed wbiciem się w skórę.
Użądlił mnie kleszcz - co mam zrobić?
Przede wszystkim nie panikować, użądlenie nie oznacza jeszcze choroby. Nie każde użądlenie kończy się powikłaniami, jakimi są choroby odkleszczowe. Najważniejsze jest jak najszybsze wyciągnięcie kleszcza z ciała. Do tego możemy użyć pęsety lub specjalnego przyrządu, który możemy zakupić w aptece. Przy wyjmowaniu należy zachować kilka zasad. Pierwszą z nich jest złapanie kleszcza jak najbliżej naszej skóry, unikniemy w ten sposób rozciągnięcia kleszcza. Podczas uszkodzenia pajęczaka istnieje ryzyko przedostania się niebezpiecznych substancji z jego wnętrzności. Po uchwyceniu kleszcza wyciągamy go zdecydowanym ruchem. Ważne jest, aby obserwować miejsce ukąszenia. Jeśli pojawi się obrzęk, zaczerwienienie lub inna zmiana w obrębie ukąszenia powinniśmy skonsultować się z lekarzem.
Choroby przenoszone przez kleszcze
Jedną z popularniejszych chorób, jakie przenoszą kleszcze, jest borelioza. Objawem, który występuje u większości pacjentów i charakteryzuje chorobę jest rumień wędrujący. W obrębie użądlenia pojawia się rumień, który stale się powiększa. Warto też wiedzieć, że nie każdy zakażony może posiadać ten objaw. Brak rumienia nie wyklucza boreliozy. Kolejnym etapem choroby są objawy grypopodobne. Następną fazą jest tak zwana borelioza rozsiana, podczas której może wystąpić zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie stawów i dolegliwości ze strony układu nerwowego. Ostatnim stadium choroby jest borelioza późna, która objawia się przewlekłym zapaleniem stawów, zapaleniem mięśni oraz zapaleniem skóry. Nie ma badań, które w sposób jednoznaczny określiłyby zakażenie boreliozą, dlatego też choroba ta jest ciężka w diagnostyce. A niestety- im dłużej nie jest leczona, tym większe ryzyko występowania powikłań i może prowadzić nawet do porażenia nerwu twarzowego.
Leczenie boreliozy
Leczenie boreliozy opiera się na podawaniu antybiotyków. Czas leczenia jest ustalany indywidualnie. Lekarz prowadzący bierze pod uwagę stan kliniczny pacjenta w celu określenia czasu trwania choroby. Antybiotykoterapia trwa około 28 dni, następnie pacjent jest poddawany testom antygenowym w celu potwierdzenia skuteczności leczenia.
Jak uchronić się przed kleszczami?
Obecnie dostępna jest cała gama preparatów, które skutecznie odstraszają kleszcze. Do wyboru mamy spreje, emulsje do smarowania, opaski lub plastry, dostosowane do użytku zarówno dorosłych, jak i dzieci. Jeśli wybieramy się w miejsce, gdzie spodziewamy się obecności kleszczy, pamiętajmy o odpowiednim ubiorze z długimi nogawkami i rękawami i nakryciu głowy, najlepiej zasłaniającym kark. Po spacerze wskazane jest wzięcie kąpieli lub prysznica w celu spłukania osobników, które jeszcze nie zdążyły się wbić. Jeśli jednak doszło do ukąszenia, a nie wystąpił rumień, który jednoznacznie sugeruje chorobę, można również wykonać badania laboratoryjne w celu upewnienia się, że jesteśmy zdrowi.
komentarze (0)