Haluksy - przyczyny i leczenie

Haluks to choroba zwyrodnieniowa, która prowadzi do zniekształcenia stopy. Jest chorobą, która występuje w większości u kobiet. Szacuje się, że na tą chorobę choruje co druga kobieta. Niestety często przyczyną jest noszenie butów na wysokim obcasie, nadwaga oraz płaskostopie. Czy więc kobiety powinny ograniczać chodzenie w szpilkach?

Na czym polega zwyrodnienie nazywane haluksami?

Podczas tego schorzenia dochodzi do odchylenia dużego palca u nogi w stronę zewnętrznej krawędzi stopy zaś kość śródstopia odchyla się w stronę wewnętrzną. Skutkiem takiego stanu jest problem z chodzeniem oraz ból uniemożliwiający normalne funkcjonowanie. Kobiety posiadają słabszy od mężczyzn aparat więzadłowy u stopy, co skutkuje większą skłonnością do pojawienia się haluksów. 

Przyczyny występowania haluksów

Do powstawania haluksów przyczynia się brak ruchu, otyłość, stojący tryb życia, znacznie dłuższy paluch od reszty palców u stopy, genetyka, urazy oraz noszenie butów na wysokim obcasie. Predyspozycje genetyczne są jedną z głównych przyczyn występowania tego typu zwyrodnienia. 

Jak buty na wysokim obcasie prowadzą do powstawania haluksów?

Podczas noszenia obuwia na wysokim obcasie dochodzi do przeciążenia przedniej części stopy. Wysoki obcas to nie jedyny problem, do powstawania schorzenia przyczyniają się również buty z ostrym czubkiem. Podczas ich noszenia dochodzi do obciążenia łuku poprzecznego stopy i zwiększenia nacisku na duży palec. Prowadzi to między innymi do deformacji palców, rozwoju płaskostopia poprzecznego oraz przewlekłego bólu. Na skutek zniekształcenia stopy dochodzi do nieprawidłowego rozmieszczenia ciężaru ciała, a paluch zamiast być główną podporą przestaje być mocnym punktem. 

Objawy i skutki Haluksów

Głównymi objawami podczas występowania tego schorzenia są dolegliwości bólowe. Nie jest to jedyne zagrożenie, które może być skutkiem tej choroby. Osoby z haluksami są narażone na występowanie stanów zapalnych wokół uwypuklenia głowy i kości śródstopia. Podczas tego zwyrodnienia może dojść do: zapalenia kaletki na wysokości stawu śródstopno palcowego, zgrubienia naskórka w odpowiedzi na ciągły ucisk, podwichnięcia stawu śródstopno-palcowego.  

Jak uchronić się przed haluksami?

Warto już od najmłodszych lat wprowadzić profilaktykę, zwłaszcza, jeśli mamy predyspozycje genetyczne. Jedną z najważniejszych rzeczy jest prowadzenie aktywnego trybu życia oraz noszenie wygodnych butów. Nie zaleca się nosić obuwia z wąskim czubkiem zarówno u osób z tendencją do występowania tego schorzenia, jak i osób nie należących do grupy ryzyka. W profilaktyce ogromne znaczenie mają również ćwiczenia odpowiednio dobrane przez fizjoterapeutę.

Jak wygląda leczenie haluksów?

Jak przy występowaniu każdego schorzenia należy zawsze wdrożyć leczenie tuż po zauważeniu objawów. Czas bowiem ma znaczenie, gdyż wczesne zmiany mają szansę zostać zniwelowane przez metody małoinwazyjne. Metody leczenia haluksów:

• plastry na haluksy - plastry zabezpieczają miejsce zmiany, a często posiadają one w swoim składzie substancje o działaniu leczniczym
• separatory i kliny międzypalcowe - zapewniają prawidłowe ułożenie palców. Ta metoda jest zalecana dla osób, które są w początkowej fazie choroby. Na przykład podczas występowania odcisków wynikających z nakładania się na siebie palców. 
• peloty - są to poduszki w kształcie łezki oraz litery T pomagają one zachować prawidłowy rozkład nacisku na stopie. Spowalniają proces tworzenia się haluksów.
• poduszki ochronne pod przodostopie- ta metoda jest przeznaczona dla kobiet noszących obuwie na wysokim obcasie. Poduszki zapobiegają zniekształceniom kości.
• silikonowe wkładki metatarsalne - korygują ustawienie stopy przy występowaniu płaskostopia poprzecznego.
• opaska na halluksy - chroni stopę przed nieprawidłowym ułożeniem i wspomaga rozmieszczenie nacisku. 
• aparaty korygujące na dzień i noc - zapobiegają powstawaniu zniekształceń stopy. Są odpowiednie do stosowania jako profilaktyka lub jako aparaty wspomagające stopę po operacji. 
• hallufix - szyna jest polecana osobom z wczesną deformacją oraz jako aparat zapobiegający powstawaniu większych zmian.

Wszystkie te metody leczenia są odpowiednie do stosowania u osób z wczesnymi zmianami. Zwyrodnienie, które jest obecne w małym stopniu jest łatwiejsze do leczenia. 

Kiedy potrzebna jest operacja?

Operacja jest konieczna, kiedy zwyrodnienie uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Metoda jest zależna od rodzaju deformacji stopy. Przy leczeniu haluksów stosuje się metody operacyjne takie jak:

• korekcja - polegająca na operowaniu tkanki miękkiej, czyli torebki stawowej i ścięgien z możliwą resekcją głowy kości śródstopia. Tę metodę stosuje się w mało zaawansowanych zmianach. 
• osteotomia Chevron- polegająca na dokonaniu zmian w obrębie głowy i kości śródstopia
• osteotomie klinowe i półkoliste- metoda polegająca na wycięciu klina kostnego w obrębie kości i ewentualnym jego przesunięciu w celu korekcji deformacji. 
• metoda scarf - wczesne obciążanie operowanej kończyny oraz stabilne zespolenie odłamów. 

Haluksy to nie tylko problem estetyczny, ale również wpływający znacząco na komfort życia. Osoby z zaawansowanymi zmianami są narażone na ciągłe problemy z chodzeniem oraz przewlekły ból. Należy pamiętać, że podczas występowania haluksów liczy się czas. Wczesna diagnoza pozwala na wdrożenie bezinwazyjnych metod leczenia. Wybierając buty pamiętajmy, aby nie posiadały wąskich nosków, które są uważane za główną przyczynę występowania zmian. Aktywny tryb życia pomaga również zapobiec wielu chorobom, nie tylko zwyrodnieniom stawów i kości.