Gronkowiec - leczenie, objawy i diagnostyka

Gronkowiec to rodzaj bakterii, który u większości osób stanowi element naturalnie występującej flory bakteryjnej. W organizmie, który posiada sprzyjające warunki do rozwoju tej bakterii, może doprowadzić do poważnych infekcji. Gronkowiec jest bakterią, która w większości przypadków jest odporna na działanie antybiotyków. Dlatego też jest uznawany za zagrożenie dla ludzkiego organizmu. 

Czym jest gronkowiec?

Gronkowiec to bakteria z grupy Gram-dodatnich rodzaju Staphylococcus. Bakterie te określane są jako ziarniniakowe, występują pojedynczo lub w postaci dwoinek czy też łańcuszków. Podczas zakażenia organizmu występują w gronie, stąd też nazwa staphyle-grona. Tylko część z wielu gronkowców jest niebezpieczna dla człowieka. Do bakterii zagrażających organizmowi ludzkiemu zaliczamy:

• Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty)
• Staphylococcus haemolyticus
• Staphylococcus epidermidis
• Staphylococcus lugdunensis
• Staphylococcus saprophyticus

Gronkowiec jest bakterią powszechną, która występuje naturalnie we florze bakteryjnej. Mogą powodować zakażenia miejscowe i zakażenia ogólne. Nie które z nich mogą prowadzić do zagrożenia życia

Rodzaje gronkowców

Gronkowce można podzielić na dwie grupy. Jedne z nich posiadają zdolność do wytwarzania koagulazy, enzymu odpowiadającego za przemianę fibrynogenu w fibrynę. Drugie zaś są koagulazoujemne, czyli nie posiadające wyżej wymienionej zdolności. 

Gronkowce koagulazododatnie:

• Staphylococcus aureus

Gronkowce koagulazoujemne

• Staphylococcus epidermidis
• Staphylococcus haemolyticus
• Staphylococcus saprophyticus

Niektóre gronkowce są zdolne wytwarzać barwnik, stąd też nazywa się je gronkowcem złocistym, białym czy zółtym. Niewielka grupa gronkowców posiada zdolność wytwarzania enterotoksyn, które wywołują zatrucia pokarmowe. 

W jaki sposób można zarazić się gronkowcem?

Gronkowiec jest bakterią, która łatwo się rozprzestrzenia. Do zakażenia może dojść poprzez drogę kropelkową. Dodatkowo na zakażenie narażeni jesteśmy poprzez kontakty seksualne czy używanie tych samych przedmiotów z nosicielem. Do zakażenia dochodzi również poprzez krew i płyny ustrojowe. Jak więc widać gronkowiec jest bakterią czyhającą w wielu miejscach. Bakteria ta może znajdować się również w źle przechowywanej żywności. Wielu z nas jest nosicielami gronkowca i nie zdajemy sobie z tego sprawy. Bytuje on w nas w stanie uśpienia i uaktywnia się w momencie spadku odporności. Wtedy dochodzi do powstawania warunków sprzyjających rozmnażaniu się patogenu.

Kto jest podatny na zakażenie się gronkowcem?

Gronkowiec atakuje w momencie spadku odporności, dlatego najbardziej narażoną grupą ludzi są osoby starsze, małe dzieci oraz osoby żyjące w stresie. Dodatkowo szczególną ostrożność powinny zachować osoby przyjmujące leki obniżające odporność. 

Co atakuje gronkowiec?

Gronkowiec może zaatakować wiele obszarów w naszym ciele. Jednym z nich jest skóra, podczas obecności tej bakterii pojawiają się zmiany takie jak zaczerwienienie lub pęcherze, wysypka z towarzyszącym świądem. Dodatkowo mogą pojawić się jęczmienie czy zmiany ropne. Często jest przyczyną zapalenia mieszków włosowych oraz jest powodem zatruć pokarmowych. Gronkowiec często umiejscawia się w ranach i prowadzi do utrudnionego gojenia się zmian. Bakteria ta może również zaatakować układ oddechowy, a nawet kostny i stawowy. Najgroźniejszym stanem jest powstawanie ropni mózgu lub stanu zapalnego opon mózgowych. Za te przypadłości w większości odpowiada gronkowiec złocisty. Poważne kłopoty zdrowotne może również powodować Staphylococcus lugdunensis, który jest odpowiedzialny za występowanie zapalenia płuc, zapalenie wsierdzia i zapalenie stawów. Ten rodzaj gronkowca jest odpowiedzialny za atakowanie przeszczepionych narządów oraz protez. Staphylococcus epidermidis odpowiada za zakażenia dróg moczowych, dodatkowo atakuje również układ kostny i przyczynia się do powstawania zapalenia opon mózgowych i zapalenia wsierdzia. Staphylococcus saprophyticus powoduje w głównej mierze zakażenia układu moczowego. 

Objawy zakażenia gronkowcem

W zależności od występowania rodzaju zakażenia oraz umiejscowienia się bakterii objawy mogą być różne. Pacjenci są narażeni na występowanie objawów miejscowych oraz ogólnoustrojowych. Przyczyną powstawania objawów mogą być toksyny jak i sama bakteria. Jednym z częściej występujących bakterii z tej grupy jest gronkowiec złocisty. Powoduje on między innymi powstawanie zmian skórnych w postaci ropni, czyraków, liszajców i jęczmieni. Jeśli gronkowiec złocisty zaatakuje układ pokarmowy, pojawiają się objawy związane z zatruciem pokarmowym. W przypadku zaatakowania układu oddechowego występuje zapalenie zatok, kaszel i bóle gardła. Podczas infekcji układu moczowego wywołanego gronkowcem złocistym występuje pieczenie i ból podczas oddawania moczu oraz parcie na pęcherz.  Dodatkowo mogą wystąpić bóle stawowe oraz trudno gojące rany. Gronkowiec złocisty może być przyczyną zapalenia ucha lub infekcji spojówek. 

Jakie badania wykonuje się w kierunku zakażenia gronkowca?

Podczas podejrzenia występowania gronkowca wykonuje się badanie mikrobiologiczne. Wykonuje się je poprzez pobranie wymazu z nosa lub gardła. Podczas występowania bakterii w ranie, wymaz pobiera się z zakażonego fragmentu. Gronkowiec może być również wykryty we krwi lub moczu. U osób z gronkowcem często wykonuje się antybiogram, który ma za zadanie wykryć wrażliwość na antybiotyk. Takie badanie pozwala na skuteczne leczenie. 

Leczenie gronkowca 

Gronkowiec jest odporny na wiele antybiotyków, dlatego też jego leczenie nie należy do najłatwiejszych. Najlepszym sposobem jest wykonanie antybiogramu i zastosowanie leczenia celowanego. W skrajnych przypadkach wymagane jest usunięcie zainfekowanej protezy. W leczeniu gronkowca najczęściej stosuje się chloramfenikol, cefadroksyl, klindamycynę lub spiramycynę.

Czy da się uniknąć zakażenia gronkowcem?

Gronkowiec jest bakterią, która atakuje w momencie osłabienia organizmu. Oznacza to, że jedyną ochroną jest dbałość o swoje zdrowie i higienę. Częste mycie dłoni, unikanie korzystania z tych samych przedmiotów może uchronić przed rozprzestrzenianiem różnych bakterii, jest to jedyne prewencyjne rozwiązanie, żeby uchronić się przed zakażeniem.

Gronkowiec jest bakterią, która może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Ważne jest, aby wcześnie wykryć źródło zakażenia i wdrożyć odpowiednie leczenie. Dlatego w przypadku występowania wyżej wymienionych dolegliwości należy zgłosić się do lekarza i skonsultować swój stan zdrowia.