Gigantyzm, czy wysoki wzrost może sugerować chorobę?

Gigantyzm, czy wysoki wzrost może sugerować chorobę?

Gigantyzm to nietypowy wzrost spowodowany nadczynnością przedniego płata przysadki oraz nadmierną ilością wydzielania hormonu wzrostu. Osoby chore na gigantyzm są znacznie wyższe od swoich rówieśników, co przyczynia się do zwracania na nich uwagi. Gigantyzm może być obecny u dorosłych i dzieci. Rozwój gigantyzmu ma miejsce jeszcze w wieku młodzieńczym. Gigantyzm w przeciwieństwie do akromegalii rozwija się przed okresem pokwitania. Występuje przed okresem zrastania się nasad kości oraz skostnieniem chrząstek wzrostowych. 

Gigantyzm przyczynia się do ogromnego wzrostu w fazie rozwoju, ale ustaje po okresie pokwitania to wzrost olbrzymi nie będzie łączył się z cechami akromegalii. W przypadkach kiedy wzrost nie ustaje, po okresie pokwitania może dołączyć do niego akromegalia.

Czym jest akromegalia?

Akromegalia to choroba endokrynologiczna, która objawia się powiększeniem dłoni, stóp, twarzy i innych części ciała. Wywołana jest przez nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu przez przysadkę mózgową. Charakterystyczny objaw akromegalii to bardzo duże dłonie lub stopy nieproporcjonalne do reszty ciała. Najczęstsza przyczyna akromegalii to gruczolak przysadki mózgowej.

Jakie są rodzaje gigantyzmu?

Istnieją trzy typy gigantyzmu, gigantyzm przysadkowy, gigantyzm gatunkowy oraz gigantyzm eunuchoidalny. Rozróżniamy trzy typy ze względu na przyczynę nadmiernego wzrostu.

Gigantyzm przysadkowy

Gigantyzm przysadkowy jest spowodowany nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu. Przyczynami może być guz przysadki mózgowej - gruczolak przysadki lub nadmierne pobudzanie przysadki przez hormon GHRH. Objawami tego rodzaju gigantyzmu mogą być zaburzenia w bocznym polu widzenia, spowodowane uciskiem gruczolaka na nerw wzrokowy. Osoby z podejrzeniem są poddawane badaniom określającym poziom hormonu wzrostu (gh) oraz wykonywane jest badanie obrazowe takie jak rezonans magnetyczny.

Gigantyzm eunuchoidalny

Gigantyzm eunuchoidalny jest spowodowany brakiem hormonów płciowych. Wysoki wzrost dziecka jest wynikiem opóźnionego skostnienia chrząstek nasadowych, które są wynikiem zbyt małego poziomu estrogenów. Gigantyzm tego typu objawia się dość późno, opóźnione jest również dojrzewanie płciowe. Wysoki wzrost dziecka może sugerować obecność gigantyzmu, w tym celu wykonuje się tomografie komputerową w celu wykrycia guza przysadki, który blokuje wydzielanie hormonów.

Gigantyzm gatunkowy

Gigantyzm gatunkowy może zauważyć wśród zwierząt, które adaptują się do panujących warunków środowiskowych.

Przyczyny gigantyzmu

Przyczyna gigantyzmu to zaburzenia wydzielania hormonu wzrostu. Nienaturalnie wysoki wzrost jest jednym ze wskazań do przeprowadzenia badań określających poziom hormonów. Nieleczony gigantyzm niesie za sobą ryzyko niewydolności serca, nadczynności tarczycy, cukrzycy i wielu innych schorzeń. Wydzielanie zbyt dużej ilości hormonu wzrostu jest najczęściej wynikiem niezłośliwego guza przysadki, jednak nie są to jedyne przyczyny gigantyzmu. Wysoki poziom hormonu wzrostu mogą mieć wpływ schorzenia takie jak: mnoga gruczolakowatość typu 1, zespół Carney'a, syndrom McCune-Albrighta czy nerwiakowłókniakowatość.

Jak diagnozuje się gigantyzm?

Nadmierna produkcja hormonu wzrostu to nie tylko duży wzrost ale również zaburzenia narządów wewnętrznych. Narządy mogą przybierać ponadprzeciętną wielkość co może prowadzić do zaburzenia całego organizmu. Pierwszym wykonywanym badaniem podczas podejrzenia gigantyzmu jest badanie określające poziom hormonów wzrostu. Następnie pacjent jest poddawany badaniom obrazowym takim jak tomografia komputerowa czy rezonans. Sprawdza się również czynnik IGF-1, jeśli lekarz stwierdzi zbyt wczesne dojrzewanie wykonuje się badanie hormonów nadnerczy. W diagnostyce gigantyzmu stosuje się również wykonywanie zdjęcia rentgenowskiego nadgarstka w celu określenia stanu Kośca.

Objawy towarzyszące gigantyzmowi

Wysoki wzrost stanowi problem w społeczności, szczególnie u młodszych pacjentów. Ponadprzeciętny wygląd równa się z wyśmiewaniem wśród rówieśników. Jednak wysoki wzrost to nie jedyny problem osób chorujących na gigantyzm. Pacjenci odczuwają również inne dolegliwości takie jak bóle głowy, problemy z widzeniem bocznym, zaburzenia miesiączkowania, opóźnione dojrzewanie płciowe, nadmierne pocenie się, mocno zarysowane rysy twarzy, duże stopy i dłonie oraz niekiedy wydzielanie mleka z piersi. Rozpoznanie gigantyzmu i wdrożenie odpowiedniego leczenia pomaga złagodzić objawy związane z nadmierną produkcją hormonów wzrostu dziecka. Warto pamiętać, że nieleczony gigantyzm niesie za sobą ryzyko występowania różnego rodzaju powikłań zdrowotnych, dlatego warto udać się do lekarza jeśli podejrzewamy obecność choroby.

Jak leczyć gigantyzm? Leczenie gigantyzmu

Nadmiar hormonu wzrostu powinien być leczony, ponieważ wysoki wzrost to nie jedyny objaw. U osób z guzem przysadki stosuje się leczenie operacyjne. Jeśli guz jest nieoperacyjny stosuje się somatostatyne, która skutecznie obniża hormon wzrostu. Hamowanie wydzielania hormonu wzrostu wśród pacjentów przynosi pożądane efekty.

Nieleczony gigantyzm niesie za sobą szereg powikłań. Wysoki poziom hormonów to nie tylko nienaturalnie wysoki wzrost, ale również inne objawy takie jak przerost narządów wewnętrznych, pojawienie się innych chorób takich jak cukrzyca, nadczynność tarczycy czy niedoczynność serca. Gigantyzm powinien być leczony, w przeciwnym razie może dojść do powikłań zdrowotnych.