Dlaczego u niektórych pacjentów pojawia się problem ze zrośnięciem kości? Choroby wpływające na zrastanie, leczenie i zapobieganie

Dlaczego u niektórych pacjentów pojawia się problem ze zrośnięciem kości? Choroby wpływające na zrastanie, leczenie i zapobieganie

Zrastanie się kości to naturalny proces gojenia po złamaniu. U większości pacjentów przebiega on prawidłowo, jednak w niektórych przypadkach może dojść do zaburzeń, takich jak opóźnione zrastanie lub całkowity brak zrostu (tzw. staw rzekomy). Dlaczego tak się dzieje? Jakie choroby mają wpływ na proces zrastania kości? Jak wygląda leczenie i jakie badania należy wykonać? Odpowiadamy na wszystkie najważniejsze pytania.

Problemy ze zrastaniem kości – przyczyny

Proces gojenia kości może być zaburzony przez wiele czynników, zarówno zewnętrznych (np. nieodpowiednie unieruchomienie), jak i wewnętrznych – czyli choroby, które wpływają na metabolizm kości i układ krążenia. Najczęstsze przyczyny problemów ze zrośnięciem kości to:

Choroby przewlekłe wpływające na niezrastanie się kości

• Cukrzyca – powoduje zaburzenia mikrokrążenia i gorsze dotlenienie tkanek, co utrudnia regenerację.
• Osteoporoza – kości są osłabione, co opóźnia proces zrastania.
• Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – przewlekły stan zapalny i leki (np. sterydy) wpływają negatywnie na kości.
• Choroby tarczycy – zarówno nadczynność, jak i niedoczynność mogą zaburzać gospodarkę wapniowo-fosforanową.
• Przewlekła niewydolność nerek – wpływa na gospodarkę mineralną i może prowadzić do osteodystrofii nerkowej.

Niedobory żywieniowe

• Brak witaminy D, wapnia, magnezu czy witaminy K może istotnie wydłużać czas zrastania kości.

Palenie papierosów i alkohol

• Substancje toksyczne zawarte w dymie tytoniowym i alkoholu osłabiają przepływ krwi i zaburzają proces osteogenezy (tworzenia nowej tkanki kostnej).
  

Leki

• Glikokortykosteroidy, niektóre leki immunosupresyjne i cytostatyczne hamują procesy regeneracyjne.
  

Na proces zrastania kości ma wpływ wiele czynników, dlatego ważne jest znalezienie przyczyny problemu. Istnieje szereg badań, które pomagają wykryć przyczynę złej regeneracji, które należy wykonać pod okiem specjalisty. 

Jakie badania wykonać przy problemach ze zrastaniem kości?

Jeśli u pacjenta występują problemy z gojeniem się złamania, lekarz może zlecić szereg badań diagnostycznych, m.in.:

Diagnostyka obrazowa:

• RTG (rentgen) – podstawowe badanie pozwalające ocenić zrost kostny.
  
• Tomografia komputerowa (TK) – dokładniejsza analiza przy podejrzeniu stawu rzekomego.
  
• Rezonans magnetyczny (MRI) – pozwala ocenić stan tkanek miękkich i ukrwienie.
  

Diagnostyka laboratoryjna:

• Morfologia krwi
  
• Stężenie witaminy D3
  
• Wapń całkowity i zjonizowany
  
• Fosfor i magnez
  
• Parathormon (PTH)
  
• TSH i FT4 (ocena funkcji tarczycy)
  
• Markery stanu zapalnego (CRP, OB)
  
  

Jak leczyć zaburzenia zrastania kości?

Jeśli mamy do czynienia ze złym zrastaniem się kości, istnieje wiele metod wspomagania organizmu. Leczenie zależy od przyczyny, ale najczęściej obejmuje:

1. Farmakoterapia

• Suplementacja witaminy D3 i wapnia
  
• Leki stymulujące tworzenie kości, np. teraparatyd
  
• Leczenie chorób podstawowych (cukrzyca, tarczyca, RZS)
  

2. Fizjoterapia

• W odpowiednim etapie gojenia wprowadza się rehabilitację w celu poprawy ukrwienia i stymulacji odbudowy tkanek.
  

3. Zabiegi ortopedyczne

• Rewizja operacyjna miejsca złamania
  
• Przeszczepy kostne
  
• Zastosowanie płyt stabilizujących lub gwoździ śródszpikowych
  

4. Terapie wspomagające

• Terapia ultradźwiękami niskiej częstotliwości (LIPUS)
  
• Magnetoterapia
  
• Terapie biologiczne (czynniki wzrostu, komórki macierzyste)
  
  

Jak zapobiegać problemom ze zrastaniem kości?

Zapobieganie zaczyna się na długo przed złamaniem. Oto kluczowe elementy profilaktyki:

1. Zdrowa dieta

• Bogata w wapń (nabiał, migdały, jarmuż) i witaminę D (tłuste ryby, tran).
  
• Uzupełnianie niedoborów po konsultacji z lekarzem.
  

2. Aktywność fizyczna

• Ćwiczenia obciążeniowe wzmacniają kości i poprawiają gęstość mineralną.
  

3. Unikanie używek

• Rzucenie palenia i ograniczenie spożycia alkoholu poprawiają regenerację tkanek.
  

4. Kontrola chorób przewlekłych

• Regularne leczenie i monitorowanie stanu zdrowia u osób z cukrzycą, chorobami tarczycy czy RZS.

Podsumowanie

Zaburzenia zrastania kości to poważny problem, który może prowadzić do długotrwałego bólu i ograniczenia sprawności. Wpływają na nie choroby przewlekłe, niedobory, styl życia i niektóre leki. Wczesna diagnostyka, odpowiednie leczenie i profilaktyka to klucz do prawidłowego procesu gojenia. Jeśli zauważasz, że złamanie długo się nie goi – skonsultuj się z ortopedą, wykonaj odpowiednie badania i rozpocznij leczenie przyczynowe.